Nie istnieje metoda nauki, która zagwarantuje, że wiedza „sama będzie wchodzić do głowy”. Ale istnieją za to bardzo przydatne sposoby zwiększenia efektywności uczenia się. Jak mózg zapamiętuje informacje? Milion szarych komórek – neuronów, jest odpowiedzialnych za przetwarzanie rzeczywistości, odbieranej zmysłami.
Neurony przechowują naszą wiedzę, a za każdą informację, jaką pamiętamy, odpowiadają inne komórki. Mózg zapamiętuje informacje poprzez skojarzenia. Gdy chcemy sobie coś przypomnieć, podświadomość szuka danej informacji w naszych neuronach, przechodząc od jednego skojarzenia do drugiego.
Spis treści
Jak się uczyć – mnemotechnika
Metoda nauki, którą znali już starożytni Grecy – mnemotechnika, polega na zapamiętywaniu informacji poprzez dostrzeganie łatwej do zapamiętania zależności między informacją, którą już się zna, a tą, którą chce się zapamiętać. Zależność ta musi być łatwiejsza do zapamiętania niż to, co chcemy zapamiętać. Mnemotechniki, czyli zbiory gotowych technik, ułatwiają wymyślanie zależności między wieloma informacjami. Jedną z metod nauki jest łańcuchowa metoda skojarzeń. Polega ona na kojarzeniu ze sobą kolejnych pozycji, używając wymyślonej historii, w celi świadomego kreowania skojarzeń. Inną techniką jest zapamiętywanie długich liczb za pomocą alfabetu kodów.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 |
| t, d | n | m | r | l | j, c | k, g | f, w | p, b | z, s |
Każdej cyfrze odpowiada spółgłoska. Przy zapamiętywaniu ciągu liczb, przekształca się go w podane spółgłoski i dodaje samogłoski, aby powstał wyraz, który łatwiej będzie można sobie skojarzyć i zapamiętać. Skojarzenia to najefektywniejsza metoda nauki i zapamiętania informacji przez nasz mózg, ale trzeba wziąć pod uwagę, że skojarzenia, których nie używamy, są zapominane.
Efektywne notatki – Mapa Pojęć i Mapa Myśli
Przy tworzeniu notatek powinno się pamiętać, by były one przejrzyste, miały wyraźne akapity oraz podkreślone główne pojęcia, najlepiej kolorem. Normalne notatki zawierają zwykle zbyt dużo szczegółowych informacji, dlatego pomocna może się okazać Mapa Pojęć, stworzona przez prof. Josepha D. Novaka na Uniwersytecie Cornella w 1960 roku. Mapa Pojęć to dwuwymiarowa prezentacja pojęć i ich relacji ze sobą. Relacje pomiędzy pojęciami pomagają w zrozumieniu i zapamiętaniu nowych faktów, co sprzyja nauce ze zrozumieniem. Spokrewnioną techniką jest Mapa Myśli, opracowana przez Tony’ego Buzana. W tworzeniu notatek tą metodą używa się słów-kluczy i obrazów. Ich wizualny charakter ułatwia przeglądanie i zapamiętywanie. Mapa Myśli składa się z wyrazu-pojęcia centralnego, wokół którego narysowanych jest od kilku do kilkunastu pojęć, odnoszących się do głównego wyrazu. Kolejne podgałęzie zawierają następne elementy, tworząc w ten sposób Mapę Myśli pełną skojarzeń.
Czas na powtórkę
Na zapamiętanie i zapominanie informacji wpływa wiele czynników, np. trudność materiału i jego znajomość. Ślad pamięciowy wzmacnia się, gdy przypominamy sobie daną informację. Pamiętamy dobrze ważne momenty z życia, bo często sobie o nich przypominamy. Tak samo dzieje się z naszą pamięcią podczas nauki. Jeśli coś powtarzamy, utrwala się to w naszej głowie.
„Wiedza o tym, jak się uczyć, jest najważniejszą umiejętnością w życiu” powiedział kiedyś Tony Buzan, jeden z największych autorytetów w dziedzinie badań nad mózgiem i technikami uczenia się. Aby efektywnie korzystać z podanych metod nauki, konieczne jest ich praktykowanie przy każdej, możliwej okazji.