Wyobraź sobie wielojęzyczną publiczność zgromadzoną na konferencji. Być może jest to spotkanie biznesowe, które składa się z klientów z różnych krajów posługujących się różnymi językami, lub szkolenie prowadzone w jednym języku, w którym udział biorą uczestnicy nie mówiący w ojczystym języku prowadzącego. Naturalnie rzecz biorąc tłumaczenie językowe ustne jest niezbędne w każdym z tych scenariuszy. Istnieją jednak różne rodzaje tłumaczeń ustnych – tłumaczenie symultaniczne i konsekutywne. Oba służą do pokonywania barier językowych i każdy z nich pełni kluczową rolę. Zrozumienie różnic pomiędzy tłumaczeniem symultanicznym a konsekutywnym pomoże ustalić, które tłumaczenie jest najlepszym wyborem w danej sytuacji.
Spis treści
Czym jest tłumaczenie symultaniczne?
Tłumaczenie symultaniczne – Simultaneous Interpreting (SI) – to proces tłumaczenia ustnego komunikatu z jednego języka na drugi (języki te są znane jako „język źródłowy” i „język docelowy„) i jest czasami nazywane tłumaczeniem konferencyjnym. Tłumaczenie odbywa się w locie, co oznacza, że tłumacz przekłada komunikat na język docelowy, gdy mówca kontynuuje generowanie treści w języku źródłowym. Innymi słowy tłumacze symultaniczni słuchają tego, co mówi mówca, jednocześnie wypowiadając to w innym języku.
W tłumaczeniu symultanicznym tłumacz musi tłumaczyć to, co mówi mówca w tym samym czasie, w którym wygłasza przemówienie. Między tłumaczeniem ustnym a odebraniem wypowiedzi nie powinno być czasu oczekiwania. Dopuszcza się krótką przerwę na przetworzenie słów mówcy.
Mówca przemawia do mikrofonu w swoim ojczystym języku, a członkowie widowni słuchają tego w swoim własnym języku przez słuchawki. Tłumacze siedzą w dźwiękoszczelnych kabinach i przysłuchują się obradom przez słuchawki, jednocześnie powtarzając to, co zostało powiedziane do mikrofonu w celu przekazania go do zestawów słuchawkowych delegatów.
Ten rodzaj tłumaczenia jest odpowiedni dla dużych wydarzeń i sytuacji, w których przerwa w rozmowie nie jest korzystna – jako element spotkań międzynarodowych. Format ten jest popularny w większych konfiguracjach, takich jak:
- konferencje,
- grupy fokusowe,
- webinaria,
- spotkania zarządów
Zazwyczaj potrzeba ponad 2 lat, aby profesjonalny lingwista został przeszkolony do wykonywania zawodu tłumacza symultanicznego. W tym czasie tłumacze uczą się słuchać mówcy i tłumaczyć z zaledwie kilkusekundowym opóźnieniem. Często tłumacze symultaniczni zapoznają się z przemówieniami lub innymi materiałami dostępnymi przed wydarzeniem w celu ich przygotowania. Tłumacze symultaniczni zwykle tłumaczą tylko w jednym kierunku. Zazwyczaj pracują w swoim języku ojczystym, co oznacza, że słuchają w języku obcym i tłumaczą na swój język ojczysty.
Istnieje kilka wyróżniających się aspektów tłumaczenia symultanicznego, które odróżniają go od innych stylów tłumaczenia. Format ten pozwala na szybkie przekazywanie informacji na żywo i bez zbędnych przerw. Publiczność nie musi czekać i nie ma potrzeby wprowadzania zmian w tempie lub czasie.
Czym jest tłumaczenie konsekutywne?
Tłumaczenie konsekutywne – Consecutive Interpreting – to rodzaj tłumaczenia, które odbywa się po zakończeniu każdego mówcy. Kiedy mówca kończy swoją myśl, tłumacz przekazuje je słuchaczowi. Po tym, jak słuchacz odpowiedział, tłumacz przekazuje mu odpowiedź. Zazwyczaj po każdej pełnej myśli mówca robi przerwę, aby dać tłumaczowi czas na dostarczenie wiadomości. Dla mówcy i tłumacza ważne jest, aby porozumieć się i uzgodnić długość segmentów wypowiedzi, tak aby tłumacz mógł sporządzić bardziej szczegółowe notatki, zwłaszcza gdy segmenty są dłuższe. W innym wypadku niektóre ważne szczegóły mogą zostać zapomniane.
Tłumaczenie konsekutywne wymaga obecności tłumacza obok osoby mówiącej w języku źródłowym; tłumaczenie ustne fragmentów swojego wystąpienia. Tłumaczenie konsekutywne nie wymaga natomiast żadnego sprzętu; wystarczy długopis i notatnik. Zasada jest prosta: gdy mówca mówi, tłumacz słucha, robi notatki, a następnie odtwarza przemówienie w języku docelowym. Trzema głównymi narzędziami tłumacza są pamięć, ogólna kultura i umiejętność sporządzania szybkich notatek.
Ten format jest najczęściej używany w małych środowiskach, które angażują bardzo ograniczoną liczbę osób, w tym:
- wywiady,
- konferencje szkolne,
- prezentacje,
- spotkania biznesowe,
- warsztaty
- konsultacje medyczne.
Tłumaczenie konsekutywne sprawdza się bardzo dobrze w małych grupach osób, w których występuje tylko jeden język obcy. Dobrym przykładem może być spotkanie biznesowe – konferencyjne, podczas którego większość delegatów to osoby hiszpańskojęzyczne, ale angielski tłumacz ustny konsekutywny został zatrudniony, aby pomóc anglojęzycznemu delegatowi wziąć udział w spotkaniu.
Ten rodzaj tłumaczenia ustnego wymaga większej precyzji, jeśli chodzi o materiał do tłumaczenia, wolniejszego tempa przekazywania komunikatu; błędy nie są tak tolerowane jak przy tłumaczeniu symultanicznym.
Czym różni się tłumaczenie symultaniczne od tłumaczenia konsekutywnego?
Mimo że tłumaczenia konsekutywne i symultaniczne mają wiele cech wspólnych, umiejętności niezbędne do ich wykonywania są różne.
Główna różnica między tymi dwiema metodami polega na tym, jak faza zrozumienia jest oddzielona od fazy odtwarzania komunikatu. Czas, w którym tłumacz symultaniczny musi odtworzyć i odpowiednio ustrukturyzować mowę w języku docelowym, jest bardzo ograniczony. W przypadku tłumaczenia konsekutywnego specjalista ma więcej czasu. Oznacza to, że ma on możliwość odejścia od oryginalnej mowy, łatwiejszego dosłownego tłumaczenia, a nawet podsumowania, a także wyeliminowania niepożądanych nieporozumień. Oba typy tłumaczeń wymagają ponadto pełnej znajomości dwóch umiejętności językowych: słuchania i mówienia (w połączeniu z dobrym i wyraźnym tonem głosu).
Tłumaczenia szeptane
Innym rodzajem tłumaczenia są tzw. tłumaczenia szeptane. Technika tłumaczeń szeptanych – Whispered Interpreting (Chuchotage) – stosowana jest w grupach, w których większość zna dobrze język obcy, z wyjątkiem jednej lub dwóch osób. Na przykład, ceremonia ślubu cywilnego, udział w małej konferencji w której jedna z umawiających się stron jest cudzoziemcem. Tłumacz siedzi za tą osobą i szepcze do niej wiadomość rozmówcy.
Podsumowanie
Oficjalni tłumacze ustni muszą posiadać wybitne umiejętności językowe w co najmniej dwóch językach, być pewnymi siebie lingwistami, mieć głębokie zrozumienie obu kultur, a przede wszystkim opanować sztukę tłumaczenia ustnego. Tłumaczenie ustne może wiązać się z pracą pod presją, częstymi podróżami, wezwaniami w ostatniej chwili i pracą poza godzinami pracy. Praca tłumaczy symultanicznych i konsekutywnych – konferencyjnych jest pracą bardzo wymagającą, ale i ekscytującą.
Jest jednak jedna wspólna cecha, która nie podlega dyskusji w pracy tłumaczy: zarówno w tłumaczeniu symultanicznym, jak i konsekutywnym, tłumacz odgrywa kluczową rolę w wymianie między partnerami, których język i kultura są różne. To właśnie w tym punkcie znajduje się magia tego pięknego zawodu.
—-
Graphics designed by macrovector / Freepik